Hoofdstuk 5
door Gayle Irwin
Vertaald door Jaïr Hiddink
Het huis en succesvolle navigatie
Eigenaar zijn van een hond die hulp nodig heeft is bijzonder. Het huisdier en het baasje zullen zich beiden moeten aanpassen en het baasje zal hier de hond bij moeten helpen. Op dezelfde manier dat een blindengeleidehond blinde mensen begeleidt, zal een hondeneigenaar de blinde hond moeten helpen. Dit begint met het aanpassen van het huis aan de behoeftes van uw hond. Ook al heeft een hond de aanleg om zich makkelijk aan te passen, dan nog kan het baasje op vele manieren een helpende hand geven.
Laat uw meubels staan, of verschuif ze tenminste niet al te vaak. Blinde honden leren snel waar dingen geplaatst zijn en ze gebruiken dit geheugen om rond te lopen. Dankzij herhaling en ruimtelijke waarneming zal een hond een zijn fysieke omgeving opslaan in een zogenaamde “Mentale kaart”. Als u uw stoelen en bijzettafels op dezelfde plek laat staan, zal uw hond onthouden dat die meubels op die plekken staan. Anderzijds kan het verwarring zaaien als u een bank verplaatst nadat het maandenlang op één plek heeft gestaan, waardoor uw hond een grotere kans heeft om tegen de bank aan te lopen. Als u dus meubels gaat verplaatsen, kunt u uw hond de plaatsing ervan aanleren door hem/haar aangelijnd de kamer door te laten lopen en de hond zachtjes aan de bank te laten voelen. Help uw hond de nieuwe indeling van uw kamer te begrijpen door dit meerdere malen te doen. Deze “routine” zal dan op worden geslagen in het geheugen (“Mentale kaart”). Hetzelfde geldt wanneer u buiten gaat wandelen: De route steeds opnieuw herhalen zal de hond de buurt steeds beter laten navigeren vanwege de “Mentale Kaart”.
Wees creatief met verschillende geurtjes en stoffen om specifieke gebieden in uw huis te markeren – zorg ervoor dat die voorwerpen veilig zijn voor uw hond. U kunt verschillende geurtjes of aroma-extracten gebruiken, of misschien zelfs iets simpels als een luchtverfrisser of een builtje potpourri. Door in alle kamers verschillende geurtjes te gebruiken helpt u uw hond de kamers uit elkaar te houden. Kleedjes en sierkussens helpen de verschillende kamers te markeren en zal de indeling van de meubels verduidelijken. U kunt bijvoorbeeld een kleed naast elke grote stoel leggen zodat de hond er niet tegenaan loopt. Omdat honden af en toe tegen dingen aan lopen kunt u hoeken van tafels of muren afdekken met stof, zodat dit de klap opvangt en de hond zich niet verwondt. Daarnaast kunt u andere texturen of geluiden gebruiken, zoals binnen – en buitentapijt, windklokken en houtsnippers om uw hond buiten in de tuin te begeleiden.
Hang belletjes of rinkelende naamplaatjes om uw andere huisdieren. Deze tip helpt uw hond de andere huisdieren te vinden en te volgen, maar het zorgt er ook voor dat uw blinde hond niet schrikt van uw andere viervoeters. U kunt ook belletjes aan uw schoenen binden (en de rest van uw menselijke familie) om uw hond u te helpen vinden en om u makkelijker te volgen in de tuin of tijden het wandelen.
Onderschat de kracht van een zachte hand en stem niet. Beiden zullen uw hond geruststellen. Honden houden van de stem van het baasje, dit geldt extra voor blinde honden. Het geeft uw hond een gevoel van geborgenheid als u de hond zacht bij de naam noemt.
Nieuwe commando’s aanleren zoals ‘stap op’, ‘stap af en ‘stop’ (heel handig bij het traplopen en het wandelen) houden uw hond niet alleen alert, maar bieden ook extra zekerheid voor u en uw hond. Een aanraking werkt kalmerend en uw hond onder de oortjes en kin krabben en over de buik aaien, zullen uw hond herinneren aan het feit dat het geliefd is. Een liefkozende stem en zachte aanraking geven het gevoel van zekerheid dat uw blinde huisdier nodig heeft.
Blinde honden, vooral jacht – en werkhonden, hebben een sterk reukvermogen. Uw hond zal het huis en de tuin waarschijnlijk navigeren met de neus. Het zal daarom niet moeilijk zijn om het voer of de waterbak te vinden, vooral als deze dingen altijd op dezelfde plek blijven staan. Toch zou u kunnen overwegen om een fonteintje als waterbak te gebruiken – het geluid van stromend water helpt de hond zich te oriënteren en de waterbak te vinden. Sommige honden vinden stromen water ook lekkerder. Deze tip is bijzonder waardevol als u gaat verhuizen. Als u dit idee gebruikt, zorg dat een simpel fonteintje neemt met een grote opvangbak – dit zorgt ervoor dat er minder geknoeid wordt en er is meer ruimte voor uw hond zijn/haar snuit.
Dus, hoe ga je om met een blinde hond in huis? Bijna hetzelfde als met een normale hond. U en uw hond zullen een paar aanpassingen moeten doen, maar zolang uw hond weet dat het geliefd is en verzorgd wordt, een stabiele leefomgeving met zijn/haar menselijke ‘roedel’ heeft en vastigheid in het leven, dan kan uw blinde hond voor vele jaren een geweldige vriendschap met u delen. Meubels verplaatsen is geen goed idee en een frisbee vangen is geen topsport, maar een gezond en blij leven is nog steeds helemaal mogelijk. Creativiteit, vastigheid en moed zijn hierbij de sleutelwoorden.
Zoals gezegd is mijn hond Sage een Springer Spaniël, een type jachthond, daarom is haar reukvermogen haar belangrijkste navigatievermogen. Ik gebruik de geuren van geurkaarsen en elektrische kaarswarmers in de woonkamer en zonnekamer, voornamelijk wanneer ik thuis aan het werk ben. Zelf geniet ik hier ook van, maar Sage weet door de geuren in welke kamer ze zich bevindt. Buitenshuis gebruikt Sage altijd hetzelfde pad, ze heeft een uitgesleten pad gemaakt tussen de appelboom en de iep langs de linkerkant van het hek. Dit zandpad zorgt voor een specifiek gevoel onder haar poten, in contrast met het gras. Het ziet er niet geweldig uit, maar dat is iets wat ik opgeef om haar het comfort en gevoel van zekerheid en veiligheid te geven. Er bevindt zich ook een bakstenen terras in de achtertuin, dit is een andere gevoelservaring wat haar eveneens helpt de achtertuin te navigeren.
Sage vertrouwt veel op haar tastzin – dit gebruikt ze om zekerheid te creëren. Sage houdt van een zachte, masserende aanraking en ze gebruikt de verschillende kleedjes om vast te stellen in welke kamer ze zich bevindt. Er worden kleden gebruikt in de badkamer, zonnekamer en naast de grote stoelen in de woonkamer. Ze heeft ook een lievelingskleedje waar ze vaak op ligt, als ik in deze kamer achter de computer zit. Dit wekt niet alleen de zekerheid van het weten in welke kamer ze zich bevindt (ik gebruik verschillende soorten kleedjes in verschillende kamers), maar het kleedje ligt dichtbij mij, dus als ze opgerold aan mijn voeten ligt weet ze waar ze is en voelt ze zich ook veilig omdat ze bij mij is. Ik geloof dat kleedjes haar emotionele veiligheid geven. Niet alleen omdat ze haar helpen het huis te navigeren, maar ook vanwege het feit dat ik in de buurt ben als ze erop ligt.
Blindheid betekent niet dat de hond compleet afhankelijk is, maar uw hond moet op sommige punten gerustgesteld worden. Kleine dingen zoals het aanpassen van uw huis of uw levensstijl omwille uw huisdier, geven het gevoel van veiligheid voor uw hond en geeft u het vernieuwde vertrouwen dat u en uw hond zich zullen aanpassen aan de blindheid. Kleine ‘touches’ (letterlijk en figuurlijk) zullen uw hond enorm helpen. Geurtjes, textuur en routine helpen uw hond lichamelijk en emotioneel en zorgen ervoor dat u en uw hond het zelfvertrouwen weer herwinnen.
“Een hond kan meer uitdrukken met zijn staart in luttele seconden, dan zijn baasje zou kunnen in uren.” – Auteur onbekend
Gayle M. Irwin, USA, author; works include "Sage's Big Adventure", "Walking in Trust ; lessons learned with my blind dog" and other books and e-books. Visit het website at www.gaylemirwin.com
