Hoofdstuk 4
door Gayle Irwin
Vertaald door Jaïr Hiddink
Wat blinde honden kunnen en niet kunnen
Een handicap staat niet gelijk aan onvermogen. Een blinde hond kan veel dingen die een normale hond kan. Toegegeven, sommige dingen kan uw blinde hond niet meer, vergelijkbaar met hoe een invalide of blind mens sommige activiteiten niet meer kan doen.
Houd de volgende dingen die uw blinde hond wél kan in gedachten:
Uw blinde hond kan spelen. Jaarlijks wordt er alleen al in de Verenigde Staten, miljoenen uitgegeven aan hondenspeeltjes. Er zijn veel soorten speeltjes die makkelijk te vinden zijn. Dit varieert van (tennis)ballen tot knuffel- en kauwspeeltjes (sommigen piepen, anderen niet) en touw. Deze speeltjes zijn te verkrijgen bij grote winkelketens (dierenspeciaalzaak of algemene groothandel), bij de dierenarts, of te bestellen via internet. Uw blinde hond zal misschien geen rubberen bal kunnen apporteren, omdat hij/zij de bal niet kan zien, maar een rubberen Kong met snoepjes zal de hond lange tijd bezig houden! Het is dus niet een kwestie van NIET meer kunnen spelen met speeltjes, maar een kwestie om het JUISTE speeltje te vinden voor uw blinde hond. Vaak is dit een punt van experimenteren.
Sage houdt niet zo van piepspeeltjes, omdat haar gehoor nu gevoeliger is, maar spelen deed ze vaak met touw en dan vooral een geweldig potje touwtrekken. Ze had ook jaren plezier gehad van de twee soorten Kong speeltjes, één waar koekjes in kunnen en één waar pindakaas in kan. Ik ondervond wel dat de pindakaas Kong een bende kan maken van het tapijt, dus hield ik het zelf bij de koekjes. Dit stimuleerde haar om gebruik te maken van haar jachtinstinct (onthoud dat ze een Springer Spaniël is!). Haar vergrote reukvermogen compenseerde haar blindheid, dit maakte het des te leuker als ze naar de vogel.. uhm, Kong! zocht. Ik liet haar er dan ook vaak naar zoeken terwijl ik de boodschappen deed.
Sommige honden vinden het geluid van piepspeeltjes niet erg. Het geluid zal ze aansporen om het ‘beestje’ op te sporen. Daarnaast maakt de zachtheid het een ideaal speeltje om op te kauwen. U zult net als ikzelf moeten experimenteren om het speeltje te vinden waar uw hond van houdt.
Andere zachte speeltjes zijn ook goed om helemaal onder te kwijlen, bijvoorbeeld rechthoekige zachte speeltjes in de vorm van een krant (om mee te touwtrekken), anderzijds het standaard touw. Daarnaast zijn er nu ook ballen die geluid maken, dus als uw blinde hond geen problemen heeft met het geluid dan behoort apporteren ook tot de mogelijkheden. Het belletje of luidsprekertje helpt de hond de bal te vinden. Wederom, probeer het uit en kijk of u en uw hond het leuk vinden.
Wat Sage ook geweldig vond was op koekjes ‘jagen’ in de tunnels die vaak gebruikt worden op het hondenparcours. Ik legde dan koekjes in een zigzag patroon door de tunnel en zei: “Zoek!” of “Vind de koekjes!”. Dit deed ze en ze vond het fantastisch (vooral wanneer ze het koekje uiteindelijk opat). Om haar uit de tunnel te halen tikte ik op de vloer met mijn hand of voet, vervolgens draaiden we om en begonnen we opnieuw. We vonden het beiden een fijne ervaring – Sage vanwege de lichaamsbeweging en de koekjes en ik om mijn hond iets te zien doen wat je niet zou verwachten van een blinde hond.
Om ideeën op te doen over speeltjes voor blinde honden raad ik aan met uw dierenarts te spreken, of om naar de dichtstbijzijnde dierenspeciaalzaak te gaan of de online versie. In het boek ‘Living with Blind Dogs’ van Caroline Levin staan goede voorbeelden van speeltjes voor blinde honden. Zoals gezegd zult u moeten experimenteren met de verschillende soorten speeltjes om te ontdekken wat uw hond aanspreekt (misschien een tunnel, misschien ook niet) en wat uw hond niet leuk vindt (het kan dat uw hond piepspeeltjes helemaal niets vindt, net als Sage).
Blinde honden kunnen spelen… wat kunnen ze nog meer?
Uw blinde hond kan aangelijnd uitgaan, net als normale honden. U fungeert als gids voor uw hond, u moet er voor zorgen dat uw hond niet tegen struiken, hekken of andere honden aanloopt. Als uw hond een jachthond is, net als de mijne, dan zal uw hond altijd aan het snuffelen zijn, op zoek naar de nieuwste hond in de buurt. Omdat uw hond blind is en zich gelijktijdig bezighoudt met het snuffelen naar een geurspoor, zal de hond uitstekende takken van een heg of een bult in het voetpad niet opmerken. Blijf dus altijd alert, voor de veiligheid van u en uw hond. U bent de ‘blindengeleidemens’ van uw hond!
Sage is dol op uitgaan. We lopen elke ochtend en soms ook ’s ochtends de buurt door. Als we een dagje overslaan is ze het daar absoluut niet mee eens. Omdat Sage blind is betekent het nog niet dat ze zich niet kan verheugen op een wandeling door de buurt, stad, of het park en daarvan kan genieten.
Blinde honden kunnen achter dingen aangaan die een geur hebben (bv. eekhoorns). In onze buurt hebben we veel eekhoorns die vaak onze achtertuin opzoeken, waar ze in de bomen kwetteren en over het gazon rennen. Sage weet dat ze er zijn en speurt ze op, blaffend op een manier die zegt: “ik kom je pakken!”. Ze mag dan wel blind zijn, maar ze vindt het spannend om de eekhoorns de bomen in te jagen. Af en toe rent ze tegen een boom of hek aan, vooral wanneer ze in volle vaart rent, maar dan schudt ze gewoon haar kop en blijft doorgaan. Ik had toch gezegd dat honden zich aanpassen? Blindheid weerhoudt Sage er niet van om ten volle van het leven te genieten.
Blinde honden kunnen ook op reis, dat kan de mijne tenminste en die van u waarschijnlijk ook. Sage is wat minder behendig geworden wanneer ze meegaat in de auto, maar ze kan makkelijk mee op uitstapjes buiten de stad. We verblijven dan in motels of gaan kamperen, afhankelijk van onze bestemming. Ze gaat mee naar mijn ouders die in een andere staat wonen en ze gaat mee naar scholen binnen de gemeente (en daarbuiten). Ze is zelfs op bezoek geweest bij mijn schoonouders, die 1500 kilometer van mij vandaan wonen.
Voor de langere reizen moet ik haar soms een kalmerend middel geven, maar ze gedraagt zich voorbeeldig in motels en vindt het geweldig om onder de sterrenhemel te slapen als we gaan kamperen. Sage is een doorzetter, ze wil zijn waar ik ben, of dat nu een motel of een klaslokaal is en ik vind het fantastisch om haar bij me te hebben! Als uw hond van reizen hield voordat hij/zij blind werd, dan zal dat waarschijnlijk niet anders worden. Mocht dat wel het geval zijn, raadpleeg dan uw arts en vraag naar kalmeringsmiddelen die helpen tijdens de autorit. Sage heeft zelf soms last van wagenziekte (ze heeft nog nooit overgegeven, maar de pillen helpen wel tegen de misselijkheid). Volg de aanwijzingen van uw dierenarts hoe u de pillen moet gebruiken voor en gedurende de rit. Blindheid hoeft het genot van reizen met uw huisdier niet in de weg te staan.
Blinde honden kunnen trap lopen, vooral als u hem/haar aanmoedigt. Hier is extra training bij nodig. We hebben Sage de commando’s ‘stap op’ en ‘stap af’ geleerd en haar aangeleerd om de trappen van de kelder en de gang op en af te lopen na de verhuizing. Oefening baart kunst en Sage kan nu helemaal alleen trap lopen. Haar leervermogen en het onthouden van haar training blijft me verbazen! Verschillende geurtjes op de trap gebruiken kan ook helpen. (Het hoofdstuk “Het huis en succesvolle navigatie” zal hierover meer informatie verschaffen).
Uw blinde hond is nog steeds uw beste vriend, net als voorheen. Ik geloof in een speciale band tussen een blinde hond en baasje, vooral als het baasje de hond verschillende technieken leert en veel tijd doorbrengt met het beestje. Honden voelen onze toewijding aan, net als onze onverschilligheid en negatieve emoties. Honden zijn gevoelige dieren en die gevoeligheid zal alleen maar groeien door het zicht verlies. Als Sage aan mijn voeten ligt in mijn kantoor, of bij mij zit in mijn luie stoel en haar hoofd op mijn borst legt, kan ik het niet laten om haar zachtjes te aaien en haar toe te fluisteren: “Wat een bijzondere, mooie meid ben je Sage. Brave hond!”. Ze zucht dan vaak en komt nog dichter tegen mij aan liggen. Ze weet dat ze geliefd is, gewaardeerd en geaccepteerd wordt en daarmee is ze tevreden. Haar blijdschap en tevredenheid zijn belangrijk voor mij en ik denk dat ze dat weet. Het feit dat ik haar accepteer en tijd met haar doorbreng, lopend of trainend, geeft haar zelfvertrouwen. Haar zelfvertrouwen ondanks haar blindheid staat gelijk aan moed. Dus als mijn hond zo moedig kan zijn ondanks haar blindheid, zou ik dan ook niet moedig kunnen zijn als het leven iets onverwachts op mijn pad werpt? Dit is de les die mensen kunnen leren van onze blinde honden en andersom pikken honden ook dingen van ons op. Deze reis kan een belangrijke levensles zijn en dat is iets prachtigs.
Oh ja, blinde honden houden ook van eten! Hondenvoer, kattenvoer, mensenvoer, hondenkoekjes… het maakt niet uit! De neus leidt ze naar allemaal eetbare (en oneetbare!) dingen!
Dus als iemand u vraagt: “Wat voor nut heeft een blinde hond? Het kan zo weinig!”, vergeet dan niet dat een blinde hond bijna net zo veel kan als een normale hond, maar dan net even anders. Kan een blind mens tenslotte niet ook reizen, spelen, lopen, wandelen, vrienden hebben/een vriend zijn net als een normaal mens? Natuurlijk wel. Ik denk dat een blind iemand zich terecht beledigd zou voelen als het tegendeel beweerd wordt! Laten we ook zo denken over onze blinde honden.
“Om met een hond op een schitterende namiddag op de glooiing te zitten is om terug te zijn in het Hof van Eden, waar niets doen niet saai was – maar vrede” -Milan Kundera
Gayle M. Irwin, USA, author; works include "Sage's Big Adventure", "Walking in Trust ; lessons learned with my blind dog" and other books and e-books. Visit het website at www.gaylemirwin.com
